In eigen land kunnen we dinsdagmiddag de eerste stevige buien in een lange tijd verwachten. Daarbij is onweer mogelijk en lokaal kan in een korte tijd veel neerslag vallen. Meer over het weer in eigen land lees je in ons weerbericht.

Toch vallen deze hoeveelheden in het niet vergeleken met wat de Alpen de komende dagen te wachten staat. Daar gaat het niet om enkele regen- en onweersbuien, maar om een grootschalig neerslaggebied dat dagenlang boven dezelfde regio blijft hangen. In combinatie met opstuwing leidt dit tot extreme neerslaghoeveelheden — en zelfs tot grote hoeveelheden sneeuw!

Deze dinsdag trekken al flink wat buien over het Alpengebied, maar grote hoeveelheden zijn nog niet aan de orde. Onze aandacht gaat echter uit naar een lagedrukgebied dat later vandaag ontstaat boven de Middellandse Zee. Polaire lucht stroomt vanuit het noordwesten over Frankrijk richting de Middellandse Zee, waar het in aanraking komt met warme maritieme lucht. Dit zorgt voor een ideale situatie voor de vorming van een krachtige depressie. Deze depressie staat ook wel bekend als een Genua-laag — een systeem dat regelmatig voor extreme neerslaghoeveelheden kan zorgen in het Alpengebied, met name aan de zuidkant van de Alpen. En precies dat is wat we de komende dagen zien gebeuren.

Lees ook: Wat is het Genualaag?

In de nacht naar woensdag begint het systeem steeds meer vorm te krijgen en zet de neerslag in het noorden van Italië, de Franse Alpen en de zuidkant van de Zwitserse Alpen flink door. De sneeuwvalgrens ligt dan nog ruim boven de 2500 meter, waardoor er op dat moment alleen op de hoogste toppen sneeuw valt. Woensdag overdag ligt de kern van het lagedrukgebied stationair net onder Genua, boven de Middellandse Zee. Vandaar ook de naam het Genualaag. Ook op donderdag verandert er weinig aan de positie van het systeem. Door opstuwing zal de neerslag in de Alpen van tijd tot tijd zeer intensief zijn, wat resulteert in enorme hoeveelheden neerslag.

Verreweg de meeste neerslag wordt verwacht in delen van de westelijke Italiaanse Alpen, de Franse Alpen en de zuidkant van de Zwitserse Alpen. De weermodellen zijn het er unaniem over eens dat er in deze regio lokaal meer dan 300 mm kan vallen. Een enkel model, zoals het ICON-model, berekent zelfs zeer lokaal bijna 500 mm neerslag tot en met vrijdagochtend. En dat in slechts twee dagen tijd! Dit zal ongetwijfeld leiden tot flink wat overlast met kans op overstromingen, aardverschuivingen en een verhoogde kans op lawines in de bergen. 

Bovendien staat er in de bergen ook een zeer stevige wind met windkracht 5 tot 8 en op de hoogste toppen kunnen zeer zware windstoten voorkomen tot boven de 100 km/uur. 

De neerslag valt niet alleen als regen, want tijdens perioden met intensieve neerslag daalt de sneeuwvalgrens aanzienlijk. Door onder andere neerslagafkoeling zakt de sneeuwvalgrens woensdag op veel plaatsen al tot onder de 2000 meter. In de nacht naar donderdag en donderdagochtend ligt deze grens nog wat lager, met op sommige plekken zelfs sneeuwval rond 1400 meter. Hogergelegen skigebieden krijgen dan ook te maken met een sneeuwdump die deze winter op veel plekken nog niet is voorgekomen. Zo kan er in het Franse Val Thorens bijna een meter sneeuw vallen in het dorp.

Maar nog veel meer sneeuw wordt verwacht aan de zuidkant van de Zwitserse Alpen en in delen van de westelijke Italiaanse Alpen. Zo kan er in het populaire Zermatt op de bergtoppen meer dan 2 meter sneeuw vallen. Het ICON-model voorspelt lokaal zelfs extreme hoeveelheden van meer dan 3 meter sneeuw, met name in de omgeving van Cervinia en Courmayeur, hoog in het Mont Blanc-gebied, nabij de grens tussen Zwitserland en Italië. Voor eventuele late wintersporters klinkt het misschien aantrekkelijk, maar dergelijke hoeveelheden sneeuw zorgen in deze tijd van het jaar vooral voor problemen. De dooi treedt namelijk snel weer in, en bij zulke grote hoeveelheden sneeuw leidt dat vooral tot overlast, met een zeer verhoogd lawinegevaar als gevolg.

Foto thumbnail: Floris Lafeber